Al sinds 29 mei 2001 zijn er een drietal Zwartzusters, Irmãs Negras aanwezig in Ruy Barbosa, een Bisdom in de deelstaat Bahia, op 150 km van Salvador da Bahia. Ruy Barbosa is eerder een uitgebreid dorp in de schaduw van de groene berg Oruro, waar de Oost-Vlaming André De Witte sinds 1994 bisschop is.
Mgr. De Witte probeert een ministeriële kerk op te bouwen, d.w.z. een kerk waar het zwaartepunt ligt bij de opbouw van de gemeenschappen en parochies onder leiding van leken en zusters. Tijdens de laatste bisschoppenconferentie in Brazilië werd dit zo verwoord: “Het evangelisatiewerk is als op weg zijn, op pad zijn, waarbij men twee benen nodig heeft: het binnenkerkelijke, waar de sacramenten, de liturgie en de catechese een plaats vinden en het engagement van de Kerk om deel te nemen aan de opbouw van een socialere en rechtvaardigere maatschappij, op weg naar de definitieve vervulling van ons geloof.” Daar is de steun van zusters en leken onontbeerlijk.
De zusters wonen in het huis Casa Santo Agostinho op de parochie Santo Antônio.
Ze zijn verantwoordelijk voor de pastoraal in 45 gemeenschappen zowel in de stad als in de interior, meer op het platte land. Er zijn 18 gemeenschappen in de stad, 15 in de “interior” (binnenland) met daarbij twee nederzettingen van landloze mensen, en 12 pastorale gebieden waartoe er ook drie kampen behoren met landloze mensen. De gemeenschappen liggen ver van elkaar, veelal ruim een uur reizen.
De gemeenschappen in de stad zelf en de vele omringende basisgemeenschappen worden vooral door bezielde leken gedragen, gevormd en begeleid ten dienste van het godsvolk. De zusters gaan meestal naar de verst afgelegen en armste wijken of waar het moeilijker ligt.
De zusters doen er pastoraal werk. Ze bezoeken de mensen, geven vorming, catechese, gaan voor in de liturgie en Bijbelgroepjes, verkondigen het Woord ook langs de radio, bakken hosties, gieten kaarsen.
De gemeenschappen hebben veel mensen vol goede wil maar met veel geestelijke, intellectuele en materiële behoeften. Er is de droogte, de slechte verdeling van de inkomsten, het gebrek aan werkgelegenheid, het niet aanbieden van gekwalificeerde studies. Factoren die tot op vandaag leiden tot de migratie van onze jongeren veroorzaken naar de grote steden.
Overal is er een tekort aan het allernoodzakelijkste zoals water en is er een grote behoefte aan evangelisatie. Een keer voorbij Feira Santana verandert het groene landschap in een dorre, droge streek met grote cactussen en magere koeien op zoek naar een grassprietje. Af en toe moesten we even halt houden, voor mensen op weg met hun veestapel, op zoek naar voedsel langs de kant van de weg.
Het doet pijn geconfronteerd te worden met zoveel droogte en van de bisschop Dom André De Witte te horen dat de regering geen subsidies meer geeft om waterputten, cisternen te bouwen. Bahia ligt in de zogeheten “polygoon van de droogte” een semi-aried gebied in het Nordeste, Noordoosten van Brazilië met zeer wisselvallige neerslag. Semi-aried betekent “niet totaal droog”. Sommige jaren is de neerslag zeer behoorlijk en laat het klimaat landbouw en veeteelt toe. Maar er zijn jaren van “seca“, droogte. Dan kan de neerslag maanden uitblijven en is geen oogst mogelijk. Men maakt onderscheid tussen kleinere droogteperioden van ongeveer tien maanden en langere droogteperioden die verschillende jaren kunnen aanhouden. Dit wordt dan “seca histórica” of “historische droogte” genoemd.
Vroeger betekende dit hongersnood en extreme armoede. Tijdens historische secas verlieten de bewoners massaal het Nordeste en vluchtten met hun hebben en houden naar andere streken of naar de grootsteden.
Om de 25 jaar is er een historische seca. De winterregens blijven dan uit zodat de cisternen en waterreserves niet kunnen worden aangevuld. Er is ook geen oogst en het vee wordt verkocht aan dumpingprijzen want anders sterft het toch op de kurkdroge weiden zonder gras en water. Water – en dan vooral het gebrek eraan – speelt een hoofdrol bij de uitbraak van elke voedselcrisis. Droogte is de eerste en grootste oorzaak van voedseltekort. Meer dan ooit telt elke druppel in de strijd tegen de honger.
Sociale projecten
Er werden al heel wat waterputten gebouwd in Andarai, Pintadas, Ruy Barbosa, Macajuba, Ipir, Nova Redenção, Baixa Grande, Miguel Calmon, Mundo Novo. Samen met Caritas, met lokale partners en met de actieve medewerking van de mensen zelf werkt het Bisdom Ruy Barbosa aan een duurzaam en levensreddend project. Men brengt water waar honger heerst en leert er de mensen hoe spaarzaam om te gaan met dit kostbaar goed. Via dit project wordt er geprobeerd om de levensomstandigheden van de plaatselijke bevolking te verbeteren door drinkwater te verschaffen aan de vele gezinnen, te zorgen voor minder zware fysieke arbeid voor de vrouwen en verminderen van ziekten en besmettingen door vervuild water.
Zoals reeds vermeld, zijn veel jongeren in Ruy Barbosa verplicht te emigreren naar de grote stad op zoek naar betere levensomstandigheden en studiemogelijkheden maar ze komen er terecht in eenzaamheid en verlatenheid. Het aantal werklozen is groot en velen worden op hun werk uitgebuit. We ontmoeten jongeren die gans de dag werken en slechts 80 reais (36 euro) per maand verdienen. Tegenover zulke toestanden voelen de zusters en medewerkers zich uitgedaagd en zoeken zij met hen naar oplossingen. We geloven dat het van het grootste belang is ruimte te scheppen en omgevingen creëren waar jongeren kunnen ervaren dat er een andere wereld mogelijk is. De zusters en hun medewerkers zoeken naar oplossingen, mogelijkheden, werkgelegenheden voor de jongeren. Er is een coöperatieve opgericht voor het recycleren van allerlei afvalstoffen. Door de verkoop van het gerecycleerde zou een zeker inkomen gegarandeerd zijn zodat de jongeren kunnen studeren, alsook het milieu bewaard en de opvoeding van de bevolking bevorderd.
Er werd ook hulp geboden bij de opbouw van het Pastoraal Centrum “Levanta-te e anda, Sta op en loop”. Padre Carlos, de zusters en de leden van de jeugdpastoraal, zijn zeer bekommerd om de jongeren die op straat leven, met drugs in contact komen, in de gevangenis terechtkomen en steeds minder toekomst zien. In dit centrum willen ze vorming, begeleiding en tevens slaapgelegenheid geven aan heel wat jongeren die van ver uit het binnenland komen. Ook zou er ruimte zijn voor het recyclagecentrum, dat nu veel te klein is geworden, voor het maken van kaarsen, kaarten en hosties. In het centrum worden jonge drugsverslaafden opgevangen en begeleid, om met nieuwe moed en los van de verslaving verder op weg te kunnen gaan en van het leven te houden, “amar a vida“.
De Belgische bisschop is ook voorzitter van de Interdiocesane Commissie voor Plattelandslandpastoraal. De zusters zijn er naast hun vele pastorale taken ook begaan met de mensen zonder grond, de sem-terras en bezoeken vaak zo’n kampen “acampamentos“.
Een acampamento is een kamperende groep gemotiveerde landlozen die besloten hebben een braakliggend landgoed te bewerken. Een nederzetting komt tot stand wanneer meerderen zich groeperen in een concreet project om er hun huizen op te trekken. Ook in deze streek zijn er nog heel wat noden en vragen.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.